Η Ανάσταση του Χριστού ως Νέα Δημιουργία

 Η Ανάστασις του Χριστού έλαβε χώραν το πρωί που ακολουθούσε την έβδομην ημέρα, δηλαδή την πρώτην ημέρα της εβδομάδος. Γι' αυτό ο χριστιανικός κόσμος ολόκληρος εορτάζει αυτή την πρώτη ημέρα σαν την αρχή μιας νέας ζωής, που ανατέλλει από τον τάφο. Οι πρώτοι Χριστιανοί ωνόμαζαν αυτή την ημέρα όχι πρώτη, αλλά ογδόη «διότι είναι η πρώτη από εκείνες που την ακολουθούν και ηη ογδόη από εκείνες που προηγούνται απ' αυτή, μια ημέρα ένδοξη ανάμεσα σε άλλες». Δεν είναι μόνο μια ανάμνησι της ημέρας που έλαβε χώραν ιστορικά η Ανάστασις του Χριστού, αλλά επίσης η αρχή και η εικών της αιωνίου ζωής που μέλλει να έρθη για την ανακαινισμένη ύπαρξι, η εικόνα εκείνου το οποίον η Εκκλησία ονομάζει ογδόη ημέρα της δημιουργίας. Διότι, όπως η πρώτη ημέρα της δημιουργίας υπήρξε η αρχή των ημερών μέσα στο χρόνο, έτσι και η ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού είναι η αρχή της ζωής έξω από το χρόνο, ένα σημείο του μυστηρίου του μέλλοντος αιώνος, της Βασιλείας του Αγίου Πνεύματος όπου ο Θεός είναι «τα πάντα εν πάσι».

(Leonid Ouspensky, "Πασχαλινές Ορθόδοξες Εικόνες", περιοδικό "Σύνορο",νο.29,  άνοιξη 1964, σελ. 28-37)

Η Κάθοδος στον Άδη και το μυστήριο της Ανάστασης

 "Η αρχαιότερη γνωστή απεικόνισι της Καθόδου στον Άδη χρονολογείται από τον ΣΤ' αιώνα και ευρίσκεται σ' ένα κίονα κιβωρίου του ναού του Αγίου Μάρκου στη Βενετία."

...

"Η κάθοδος στον Άδη υπήρξε το έσχατο βήμα του Κυρίου στον δρόμο της «κενώσεώς» Του. Κατεβαίνοντας «εν τοις κατωτάτοις της γης» μας άνοιξε τον δρόμο του ουρανού. Έχοντας ελευθερώσει τον παλαιόν Αδάμ και μαζί του ολόκληρη την ανθρωπότητα από την δουλεία εκείνου που ενσαρκώνει μέσα στον εαυτό του την αμαρτία, τα σκοτάδια και τον θάνατο έθεσε τα θεμέλια μιας νέας ζωής για όσους ενώνονται μαζί του, αποτελώντας μιάν αναγεννημένη ανθρωπότητα. Έτσι η πνευματική έγερσις του Αδάμ μέσα στην εικόνα της Καθόδου στον Άδη, παρουσιάζεται σαν μια εικόνα της μελλούσης εν σαρκί αναστάσεως, αναστάσεως της οποίας ο Χριστός είναι η απαρχή. Γι΄αυτό, αν και η εικόνα αυτή εκφράζει το νόημα του γεγονότος του Μεγάλου Σαββάτου και προβάλλεται προς προσκύνησι στους πιστούς την ημέρα εκείνη, είναι ωστόσο εικόνα πασχαλινή, εικόνα εκείνων των γεγονότων που προηγήθηκαν αμέσως του θριάμβου της Αναστάσεως του Κυρίου· κατά συνέπεια της μελλούσης Αναστάσεως των νεκρών.

«Έχοντας ελευθερώσει εκείνους που ήσαν δεμένοι, ο Χριστός ξαναγύρισε ανάμεσα από τους νεκρούς, έχοντας ανοίξει σε μας το δρόμο της Αναστάσεως» λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, συνεχίζοντας τα λόγια που ανεφέρθησαν ανωτέρω. Αυτός ο γυρισμός ανάμεσα στους νεκρούς, το ανεξιχνίαστο μυστήριο της Αναστάσεως του Χριστού, η εικόνα των Αγίων Γυναικών στο Μνημείο την αποδίδει με τον ίδιο τρόπο όπως και το Ευαγγέλιο, δείχνοντας μονάχα ό,τι έβλεπαν εκείνοι που ευρίσκονταν εν σιωπή την ίδια τη στιγμή της Αναστάσεως του Χριστού· ούτε η εικόνα την δείχνει.

Η σπουδαιότης αυτής της σιωπής έχει υπογραμμισθή από την Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα σε πολυάριθμα κείμενα που δείχνουν το εξ΄ολοκλήρου απρόσιτον αυτού του γεγονότος. Έτσι π.χ. μέσα στην 6η ωδή του Πασχαλινού κανόνος η Εκκλησία συγκρίνει καθαρά την Ανάστασι του Χριστού με την Γέννησί Του: «Φυλάξας τα σήμαντρα σώα, Χριστέ, εξηγέρθης του τάφου ο τας κλεις της Παρθένου μη λυμηνάμενος εν τω τόκω Σου και ανέωξας ημίν Παραδείσου τας πύλας». Όπως η γέννησις εκ της Παρθένου, έτσι και η Ανάστασις δοξάζεται εδώ σαν ένα μυστήριο ανεξιχνίαστο, απρόσιτο σε κάθε έρευνα. «Όχι μονάχα η πέτρα (που έκλεινε τον τάφο) δεν είχε μετακινηθή, αλλά ακόμα και οι σφραγίδες έμειναν άθικτες και η ζωή εκ του τάφου ανέτειλε, ενώ ο τάφος ήταν ακόμη σφραγισμένος». Ο Αναστάς εβγήκε από τον τάφο ακριβώς όπως επρόκειτο αργότερα να εισέλθη εκεί όπου έμεναν οι μαθηταί του, ενώ οι πόρτες έμεναν κλειστές. Εβγήκε από τον τάφο χωρίς καμμία ένδειξις να μπορέση να φανή στο βλέμμα ενός μάρτυρος. Στην περιγραφή της Αναστάσεως το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο μας αφήνει να καταλάβωμε ότι οι Μυροφόρες που ήρθαν κοντά στον τάφο έγιναν μάρτυρες του σεισμού, της καθόδου του Αγγέλου, που ήλθε να κυλίση τον λίθο, που έκλεινε τον τάφο και του τρόμου των φρουρών (Ματθ. κη΄1-4)."

Leonid Ouspensky, "Πασχαλινές Ορθόδοξες Εικόνες", περιοδικό "Σύνορο",νο.29,  άνοιξη 1964, σελ. 28-37

ΦΑΚΕΛΟΣ "ΠΟΙΗΣΗ": Σαρλ Πεγκύ- Ο ύμνος της ελπίδας

 Η παρακάτω μετάφραση του αποσπάσματος από το έργο "Ο νάρθηκας του μυστηρίου και της δεύτερης αρετής" του Σαρλ Πεγκύ αποτελεί αναδημοσίευση από το περιοδικό "Σύνορο" (νο.29, Άνοιξη 1964) και έγινε από την Δήμητρα Κωνσταντίνου-Χριστοδούλου.

Λέει ο Θεός:

η ελπίδα είναι η αρετή  που πιότερο αγαπώ.

Η πίστη, αυτή, δεν με ξαφνιάζει.

Αστράφτει τόσο στην κτίση μέσα η φανέρωσή μου.

Στον ήλιο και στο φεγγάρι και στα άστρα

στα πλάσματά μου όλα.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Στην κίνηση των άστρων τουρανού

στον αγέρα, που φυσάει πάνω από τη θάλασσα

και στον άνεμο, που στην κοιλάδα μέσα πνέει.

Στην ήσυχη, την κρυμμένη κοιλάδα.

Στα φυτά και στα ζώα και στα αγρίμια των δασών.

Και στον άνθρωπο, το πλάσμα μου.

Στον άντρα και στη σύντροφο τη γυναίκα του.

Κι΄ απάνω απ' όλα στα παιδιά

τα πλάσματά μου.

Στ΄ ανάβλεμμα των παιδιών και στη φωνή τους.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Φωνή πιο καθαρή απ' του ανέμου τη φωνή

μεσ΄ στη γαλήνια, την κρυμμένη κοιλάδα.

Και ματιά πιο καθαρή απ΄ τον γαλάζιο ουρανό

κι' από μια αχτίδα αστεριού μέσα στην ήσυχη νύχτα. 

Αστράφτει τόσο στην κτίση μέσα η φανέρωσή μου.

Στο πρόσωπο των βουνών και στου κάμπου το πρόσωπο.

Στο ψωμί και στο κρασί και στον άντρα,

που οργώνει και σπέρνει

και τον θέρο κάνει και τον τρυγητό.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Αστράφτει τόσο στην κτίση μέσα η φανέρωσή μου,

που θάπρεπε, αλήθεια, νάναι τυφλοί

οι φτωχοί τούτοι άνθρωποι, για να μη με βλέπουν.

*

Η αγάπη, λέει ο Θεός, αυτή, δεν μ΄εκπλήττει.

Έτσι, δύστυχα πούναι τα φτωχά μου τα πλάσματα,

θάπρεπε, αλήθεια, νάχουν πέτρα καρδιά

για να μη συμπονάνε ο ένας τον άλλο.

Πώς να μην έχουν αγάπη για τ΄αδέρφια τους

και πώς να μην κρατάνε το ψωμί από το στόμα τους

το καθημερινό ψωμί τους, 

και να το δίνουν στα φτωχά, περαστικά παιδιά,

που ο γυιός μου τόσο πολύ τους αγάπησε,

ο αδερφός τους ο γυιός μου

με την τόσο πολλή, τη μεγάλη αγάπη.

*

Μα η ελπίδα, λέει ο Θεός, αυτή,

σε μεγάλην απορία με ρίχνει.

Να βλέπουν τα κακόμοιρα τούτα παιδιά, πως όλα γίνονται

και να πιστεύουν, πως αύριο πρωί θάναι κιόλας καλύτερα.

Να βλέπουν, πως όλα γίνονται σήμερα

και να πιστεύουν, πως αύριο το πρωί θάναι καλύτερα.

Τούτο είναι, να, η τρανή απορία μου

και το πιο μεγάλο απ' της χάρης μου τα θαύματα.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ποια πρέπει νάναι της χάρης μου η δύναμη

για να μπορή η μικρή τούτη ελπίδα,

που παραπατάει στης αμαρτίας το φύσημα,

που σ΄όλους τους ανέμους τρέμει,

ανήσυχη και στην παραμικρότερη ακόμα πνοή,

να μπορή έτσι απαράλλαχτη να μένη

κι΄έτσι ορθή να κρατιέται και πιστή και καθάρια

κι΄ανίκητη κι΄αθάνατη κι΄ακοίμητη,

σαν του ιερού τη φλογίτσα εκείνη, 

που αιώνια καίει μεσ΄στο λυχνάρι το πιστό.

Μια φλόγα τρεμουλιάρικη διαπέρασε των κόσμων την πυκνότητα.

Μια φλόγα αβέβαιη διέσχισε των χρόνων την πυκνότητα.

Μια φλόγα ανήσυχη το ξέσχισε της νύχτας το σκοτάδι το πηχτό.

Απ' την πρώτη εκείνη φορά, που η χάρη μου έρρευσε 

για του κόσμου το πλάσιμο. 

Από τότε και πάντοτε,  που η χάρη μου ρέει 

για του κόσμου τη φύλαξη.

Απ' την μέρα που χύθηκε του γυιού μου το αίμα

για του κόσμου τη σωτηρία.

Απρόσβλητη φλόγα, που του θανάτου το φύσημα 

δεν μπορεί να τη σβήσει.

Η ελπίδα με ξαφνιάζει, λέει ο Θεός.

Τούτη η μικρούλα ελπίδα, που μοιάζει ένα τίποτα.

Τούτη η μικρούλα κόρη, η ελπίδα.

Αθάνατη.

Μισέλ Φουκώ vs "Φουκωϊκοί"- Για τον χριστιανισμό, την πορνεία και την "σεξουαλική επανάσταση"

 "Πρέπει πάντως να γίνει κατανοητό ότι η αρχή μιας σεξουαλικής εγκράτειας αυστηρής και επιμελώς ασκουμένης είναι μια επιταγή που δεν χρονολογείται ούτε από τον χριστιανισμό, βέβαια, ούτε από την όψιμη Αρχαιότητα…

Αν θέλουμε να ορίσουμε μια καταγωγή στα μεγάλα αυτά θέματα που μορφοποίησαν τη σεξουαλική ηθική μας (η απόλαυση ανήκει στον επικίνδυνο τομέα του κακού, η μονογαμική συζυγική πίστη αποτελεί υποχρέωση, σύντροφοι του ιδίου φύλου είναι καταδικαστέοι), όχι μόνο δεν πρέπει να τα αποδώσουμε σ’ αυτό το επινόημα που ονομάζουμε “ιουδαιο-χριστιανική ηθική”, αλλά κυρίως δεν πρέπει να αναζητήσουμε εκεί την αέναη λειτουργία της απαγόρευσης, ή τη διηνεκή μορφή του νόμου.

Η σεξουαλική αυστηρότητα, συστημένη πρώιμα από την ελληνική φιλοσοφία … εξαρτάται από μια ιστορία … μια ιστορία της “ηθικής”, νοούμενης ως επεξεργασία μιας μορφής σχέσης με τον εαυτό μας…"("Ιστορία της σεξουαλικότητας, τ. 2: Η χρήση των απολαύσεων", μτφρ. Γιώργος Κωνσταντινίδης, εκδ.Ράππας, σ. 287-9)

"Ο Δίων ο Προυσαεύς δείχνει πολύ αυστηρός προς την πορνεία και τον τρόπο που είναι οργανωμένη· πρώτον, διότι βλέπει σ' αυτήν μιαν "ανέραστη μορφή του έρωτα" κι ένα είδος ένωσης ξένης προς την Αφροδίτη· δεύτερον, διότι τα θύματά της είναι ανθρώπινα όντα που δεν συγκατατίθενται σ' αυτήν."("Ιστορία της σεξουαλικότητας", τ. 3 , μτφρ. Γιάννης Κρητικός, εκδ.Ράππας, σ. 189)

"Το πιο εξωφρενικό είναι ότι θεωρήσαμε όλοι πως λέγοντας Ναι στο σεξ, λέγαμε Όχι στην εξουσία."

("The History of Sexuality, Volume 1: An Introduction")

"...η σεξουαλικότητα δεν είναι αυτό το οποίο φοβάται η εξουσία. Είναι όμως αναμφίβολα αυτό διαμέσου  του οποίου ασκείται η εξουσία..."

("Subjectivity and Truth")

Μεγάλη Δευτέρα-Ιδού ο Νυμφίος Έρχεται

 

Το Είναι γνωρίζεται έτσι στην ολότητά του σαν το Καθόλου· η απουσία της γνωριμίας του Είναι αισθητοποιείται σαν «δαίμων ψυχρός, λύπη, ακηδία» -Η στιγμή της "θέωσης" είναι η αίσθηση της «άπειρης χαράς μες στην ψυχή του ανθρώπου», μια στιγμή ωστόσο που η διάρκειά της είναι πεπερασμένη μέσα στην ιστορία  και γίνεται συνεχής μόνο με το τέλος της ιστορίας και, ωστόσο, μια στιγμή που κορυφώνει, που ενοποιεί το γενικό Είναι με το μεμονωμένο Είναι του ανθρώπου ως στιγμή «λαμπάς, κλίνη, παστάς, νυμφών, νυμφίος», και είναι η αρχή ήδη  της πληρότητας, της Παρουσίας.(Κωστής Μοσκώφ, "Δοκίμια, Ι", σελ. 117-118)

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα·ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, προστασίαις τῶν ἀσωμάτων, σῶσον ἡμᾶς.»

https://www.youtube.com/watch?v=HhGMsXb6sZ8