Για τις φοιτητικές εκλογές: Κάλεσμα σε συνειδητοποιημένη αποχή!

 Οι φοιτητικές εκλογές όπως και οι "εθνικές" αποτελούν μια βιτρίνα δημοκρατικότητας, που στην πραγματικότητα δεν εξυπηρετούν στη ζωή των απλών πολιτών, παρά μόνο τις μικροπολιτικές και σεχταριστικές αντιπαραθέσεις. Και όταν αυτές οι μικροπολιτικές νοοτροπίες διεισδύουν μέσα στα μυαλά των ανθρώπων της ηλικιακής μας κατηγορίας, που είναι ο ανθός της νεολαίας, τόσο χειρότερο γίνεται το πράγμα και δεν υπάρχει ελπίδα για μια διαφορετική και φρέσκια πολιτική σκέψη. Θα απογοητεύονταν με το να έβλεπαν στους φίλους μας στις σχολές, φυσιογνωμίες όπως η Έμμα Γκόλντμαν ή ο Μαρκ Τουέιν (τον Μαρξ δεν έχει νόημα να τον αναφέρουμε γιατί ας το πάρουμε ως δεδομένο), πόσο πολύ δεν διδάχτηκαν από την σύντομη ρήση που φέρει τόση αλήθεια μέσα της πως οι εκλογές δεν αλλάζουν τον κόσμο, γιατί αν τον άλλαζαν θα ήταν παράνομες;

Το παρόν κείμενο δεν θα μπει καν στον κόπο να πει όλες τις βλαβερές συνέπειες που έχουν γενικά οι εκλογές στην πολιτική συνείδηση του ανθρώπου. Πολύ το διαλεκτικό πετσόκομμα που έχει να πέσει για "ριζοσπάστες" που δεν διδάχτηκαν από το παράδειγμα των λαϊκών αγωνιστικών κοινοτήτων του ΕΑΜ, όπως και για "συντηρητικούς" που δεν διδάχτηκαν από τον βυζαντινό ορθόδοξο κοινοτισμό. Ας γίνει όμως μια νύξη για το ένα σημείο που είναι κοινό με τα επιχειρήματα των όσων επιμένουν να ψηφίζει κανείς για βουλευτικές, στα επιχειρήματα φοιτητών που επιμένουν σε παρατάξεις: η αποχή δεν είναι λύση! Ωστόσο, δεν απεδείχθη ποτέ ούτε η συμμετοχή να είναι λύση. Και τα δύο είναι ατομικές πράξεις που έχουν νόημα μόνο για τα άτομα που θα τις πράξουν, στηριζόμενες στο όποιο σκεπτικό έχει μόνος του ο κάθε άνθρωπος στο κεφάλι του από ιδεοληψίες μέχρι ιδιοτέλειες. Υπάρχει βέβαια και μια διαφορά: η μία από τις δύο αυτές ατομικές πράξεις πλασάρεται ως "πράξη του σωστού ευσυνείδητου πολίτη" από τον κυρίαρχο εξουσιαστικό Λόγο. Και συνοδευόμενο με το κλασικό τσιτάτο παρμένο από τον Πλάτωνα, ότι όποιος δεν νοιάζεται για την πολιτική (λες και μια ατομική τους πράξη είναι πραγματικά πολιτική), κυβερνάται από τους κατώτερους. Αλλά όλοι αυτοί που το επικαλούνται, όπως άλλα τόσα τσιτάτα, ας  είχαν καταλάβει όντως τον Πλάτωνα αντί να μιλούν με υφάκι.

Για τα επιμέρους των φοιτητικών εκλογών, οι φοιτητικές εκλογές αποτελούν το πιο βολικό μέσο για το πολιτικό σύστημα με τον κατακερματισμό των φοιτητών και με τη μετατροπή πολλών εξ'αυτών σε κομματικά φερέφωνα. Αποτελούν επίσης την τέλεια τροχοπέδη στο να δοκιμάζονταν διαδικασίες, όπως η αμεσοδημοκρατική, με τους φοιτητές να γίνονταν μια πιο συμμετοχική κοινότητα, καθώς ο κάθε φοιτητικός σύλλογος είναι μικρότερος σε αριθμό προσώπων και από την πόλη στην οποία είναι το πανεπιστήμιο. Όχι ότι είναι απαραίτητα εγγυημένο αυτό πως θα έχει αποτέλεσμα, αλλά πώς θα δοκιμαστεί από την άλλη όταν οποιοσδήποτε σπουδαστής επιλέγει να εναποθέσει τις προσδοκίες του για έναν καλύτερο σύλλογο στα φοιτητικά σχήματα; Θα μπορούσε να ερμηνευθεί όλο αυτό ως μια εκπαίδευση, ώστε να διαιωνιστεί το πολιτικό σύστημα, μέσω της δημιουργίας των "αγελοποιημένων" και "πνευματικά αναπήρων", όπως ονόμαζε ο Ευάγγελος Λεμπέσης τους ανθρώπους της κομματοκρατίας.

Ακόμα περισσότερο, οι υπάρχουσες φοιτητικές παρατάξεις επενδύουν για την επιβίωσή τους στο να υπάρχει ως ανθρωπολογικός τύπος "ο παροιμιώδης μέσος ανθρωπάκος" που "επαναστάσεις στα όνειρα του αναζητεί"(Βολφ Μπίρμαν). Οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις ωφελούν μόνο τα κόμματα που θέλουν να τραβήξουν κόσμο από τα πανεπιστήμια, ώστε να έχουν σταθερούς ψηφοφόρους στο μέλλον. Κοιτάει το κάθε σχήμα να προβληθεί ως πρωτοπορία σε ένα πολιτικό υποκείμενο, το οποίο έχει απο-προσδιοριστεί στην "απο-αστικοποιημένη" και "απο-προλεταριοποιημένη" κοινωνία (Κοστάνζο Πρέβε) και έχει απομείνει στα μυαλά των περισσοτέρων ως μια αναπαράσταση(Γκυ Ντεμπόρ). Αλλά τί νόημα έχει και μόνο η συζήτηση για την "πρωτοπορία του κινήματος", καθώς ποιος θα "πρωτοπορήσει" για ποιούς σε ένα τέτοιο κοινωνικο-ιστορικό πλαίσιο όπως το σημερινό, στο οποίο πρέπει να γίνει ο ίδιος ο  επαναπροσδιορισμός των κοινωνικοπολιτικών υποκείμενων; Είναι και να αναρωτιέται κανείς αν ο ίδιος ο Λένιν θα ήταν περήφανος να έβλεπε τον ρηχό και επιπόλαιο τρόπο με τον οποίο ερμηνεύονται τα όσα έγραφε, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Το κυριότερο είναι ότι οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, στις οποίες αναλώνονται και οι οποίες γίνονται για να ανταγωνίζονται τα φοιτητικά σχήματα, ακόμα και σε συζητήσεις για υπαρκτά θέματα που έχουν να κάνουν με τα άμεσα προβλήματα των πανεπιστημίων, πατάνε σε ταυτοτισμούς. Πάνω στην ανάγκη τους να διαμορφώσουν μια πολιτική ταυτότητα, οι άνθρωποι στο σήμερα υιοθετούν έναν αυτοπροσδιορισμό στο πλαίσιο μιας ατομικής προτίμησης (με αυτό τον τρόπο το έθεσε και ο Χερμπερτ Μαρκούζε στο Μονοδιάστατο Άνθρωπο), προκειμένου να ικανοποιήσουν μια εγωϊστική αγωνία να επιβεβαιώσουν τον εαυτό τους ότι παίρνει την απόλυτα σωστή θέση στα πράγματα. Επομένως, οι διαφωνίες που γίνονται με σκοπό την επιβίωση των κομματικών φερέφωνων στις σχολές είναι προσχηματικές και γίνονται επωφελούμενες από την ανάγκη του κάθε ατόμου να βρει μια ψυχική ασφάλεια σε πεπερασμένα λεκτικά σχήματα και επιφανειακές επικλήσεις σε ιδεολογικές συνταγές, που πλέον δεν στηρίζονται καν στο πλαίσιο εποχής που κάποτε είχαν προταθεί και που με βάση αυτό είχαν ένα ενδιαφέρον στην εποχή τους. Τα αναμασημένα συνθήματα δεν μπορούν ούτε στο ελάχιστο να δώσουν παράδειγμα του τί βίωσαν οι επαναστάτες του 20ου αιώνα. 

Δεν έχει καν νόημα κιόλας να μπει κανείς στον κόπο να πει σε ποια κυβέρνηση κρατάει πλάτη η κάθε παράταξη, είναι χάσιμο χρόνου και χάνεται η ουσία της συζήτησης. Και μόνο που δημιουργούν έναν τύπο ανθρώπου που είτε κλείνεται σε επιφανειακούς ιδεολογικούς δογματισμούς (και μάλιστα άτοπους που είναι ακόμα πιο τραγικό), είτε μαθαίνει να κρέμεται από τα χείλη κομματικών πατρώνων, αρκετό είναι για να καταλάβουμε πόσο επωφελείται η υπάρχουσα μορφή πολιτικής κυριαρχίας και κοινωνικών σχέσεων που γεννάει τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Επιπλέον, ο μεταπρατισμός με τον οποίον υιοθετούνται ετοιματζίδικα χωρίς συνθέσεις τα όποια νοητικά σχήματα, αντικατοπτρίζουν και τον μεταπρατισμό που διαιωνίζεται στην πολιτική ζωή σύνολης της χώρας. Άραγε, κατάλαβε κανείς από τους κομματικούς ανθρώπους ποια είναι η μεγάλη εικόνα της κατάστασης της χώρας, δηλαδή μιας εξαρτημένης χώρας-χώρου, από την οποία εξαρτώνται από τη διοίκηση της χώρας μέχρι και την κατάσταση των πανεπιστημίων; Δεν γίνεται να κατανοηθεί πραγματικά το κάθε ξεχωριστό κομμάτι, χωρίς την εικόνα του ευρύτερου πλέγματος, ούτε να βρεθούν έτοιμες και εύκολες λύσεις χωρίς να κατανοηθούν πακέτα ολόκληρα από προβλήματα.

Η βαρεμάρα που μπορεί κάποιος να  αισθάνεται στην συνέλευση ενός φοιτητικού συλλόγου όσο γίνεται η συζήτηση, αντικατοπτρίζει την πολιτική συνείδηση του σήμερα. Βαρεμάρα απέναντι σε έναν βαρετό κόσμο(Μαρκ Φίσερ). Η αμφισβήτηση των φοιτητικών εκλογών ας είναι μια αρχή, όπως είναι σε κάθε υπέρβαση αρχή η αποδόμηση, όχι για έναν μηδενισμό και μια απαξίωση της κοινωνικής συνύπαρξης των φοιτητών, αλλά για την προσπάθεια τους να δημιουργήσουν και να συνθέσουν διαλεκτικά και ανεξάρτητα από πεπαλαιωμένες και ρηχές περιχαρακώσεις, μια διαφορετική κοινωνική συνείδηση. Θέλει προσπάθεια, αλλά μακροπρόθεσμα μια διαφορετική κοινωνική συνείδηση, είναι που μπορεί να δημιουργήσει και ένα εναλλακτικό πολιτικό όραμα. Και αν οι άνθρωποι προτάξουν από τα φοιτητικά τους χρόνια το αίτημα να υπάρξει ένα εναλλακτικό πολιτικό όραμα, υπάρχει ελπίδα να εμπνεύσουν και τα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας και της χώρας.