Τρίτη 13 Μαΐου 2025

Για τις φοιτητικές εκλογές: Κάλεσμα σε συνειδητοποιημένη αποχή!

 Οι φοιτητικές εκλογές όπως και οι "εθνικές" αποτελούν μια βιτρίνα δημοκρατικότητας, που στην πραγματικότητα δεν εξυπηρετούν στη ζωή των απλών πολιτών, παρά μόνο τις μικροπολιτικές και σεχταριστικές αντιπαραθέσεις. Και όταν αυτές οι μικροπολιτικές νοοτροπίες διεισδύουν μέσα στα μυαλά των ανθρώπων της ηλικιακής μας κατηγορίας, που είναι ο ανθός της νεολαίας, τόσο χειρότερο γίνεται το πράγμα και δεν υπάρχει ελπίδα για μια διαφορετική και φρέσκια πολιτική σκέψη. Θα απογοητεύονταν με το να έβλεπαν στους φίλους μας στις σχολές, φυσιογνωμίες όπως η Έμμα Γκόλντμαν ή ο Μαρκ Τουέιν (τον Μαρξ δεν έχει νόημα να τον αναφέρουμε γιατί ας το πάρουμε ως δεδομένο), πόσο πολύ δεν διδάχτηκαν από την σύντομη ρήση που φέρει τόση αλήθεια μέσα της πως οι εκλογές δεν αλλάζουν τον κόσμο, γιατί αν τον άλλαζαν θα ήταν παράνομες;


Το παρόν κείμενο δεν θα μπει καν στον κόπο να πει όλες τις βλαβερές συνέπειες που έχουν γενικά οι εκλογές στην πολιτική συνείδηση του ανθρώπου. Πολύ το διαλεκτικό πετσόκομμα που έχει να πέσει για "ριζοσπάστες" που δεν διδάχτηκαν από το παράδειγμα των λαϊκών αγωνιστικών κοινοτήτων του ΕΑΜ, όπως και για "συντηρητικούς" που δεν διδάχτηκαν από τον βυζαντινό ορθόδοξο κοινοτισμό. Ας γίνει όμως μια νύξη για το ένα σημείο που είναι κοινό με τα επιχειρήματα των όσων επιμένουν να ψηφίζει κανείς για βουλευτικές, στα επιχειρήματα φοιτητών που επιμένουν σε παρατάξεις: η αποχή δεν είναι λύση! Ωστόσο, δεν απεδείχθη ποτέ ούτε η συμμετοχή να είναι λύση. Και τα δύο είναι ατομικές πράξεις που έχουν νόημα μόνο για τα άτομα που θα τις πράξουν, στηριζόμενες στο όποιο σκεπτικό έχει μόνος του ο κάθε άνθρωπος στο κεφάλι του από ιδεοληψίες μέχρι ιδιοτέλειες. Υπάρχει βέβαια και μια διαφορά: η μία από τις δύο αυτές ατομικές πράξεις πλασάρεται ως "πράξη του σωστού ευσυνείδητου πολίτη" από τον κυρίαρχο εξουσιαστικό Λόγο. Και συνοδευόμενο με το κλασικό τσιτάτο παρμένο από τον Πλάτωνα, ότι όποιος δεν νοιάζεται για την πολιτική (λες και μια ατομική τους πράξη είναι πραγματικά πολιτική), κυβερνάται από τους κατώτερους. Αλλά όλοι αυτοί που το επικαλούνται, όπως άλλα τόσα τσιτάτα, ας  είχαν καταλάβει όντως τον Πλάτωνα αντί να μιλούν με υφάκι.


Για τα επιμέρους των φοιτητικών εκλογών, οι φοιτητικές εκλογές αποτελούν το πιο βολικό μέσο για το πολιτικό σύστημα με τον κατακερματισμό των φοιτητών και με τη μετατροπή πολλών εξ'αυτών σε κομματικά φερέφωνα. Αποτελούν επίσης την τέλεια τροχοπέδη στο να δοκιμάζονταν διαδικασίες, όπως η αμεσοδημοκρατική, με τους φοιτητές να γίνονταν μια πιο συμμετοχική κοινότητα, καθώς ο κάθε φοιτητικός σύλλογος είναι μικρότερος σε αριθμό προσώπων και από την πόλη στην οποία είναι το πανεπιστήμιο. Όχι ότι είναι απαραίτητα εγγυημένο αυτό πως θα έχει αποτέλεσμα, αλλά πώς θα δοκιμαστεί από την άλλη όταν οποιοσδήποτε σπουδαστής επιλέγει να εναποθέσει τις προσδοκίες του για έναν καλύτερο σύλλογο στα φοιτητικά σχήματα; Θα μπορούσε να ερμηνευθεί όλο αυτό ως μια εκπαίδευση, ώστε να διαιωνιστεί το πολιτικό σύστημα, μέσω της δημιουργίας των "αγελοποιημένων" και "πνευματικά αναπήρων", όπως ονόμαζε ο Ευάγγελος Λεμπέσης τους ανθρώπους της κομματοκρατίας.


Ακόμα περισσότερο, οι υπάρχουσες φοιτητικές παρατάξεις επενδύουν για την επιβίωσή τους στο να υπάρχει ως ανθρωπολογικός τύπος "ο παροιμιώδης μέσος ανθρωπάκος" που "επαναστάσεις στα όνειρα του αναζητεί"(Βολφ Μπίρμαν). Οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις ωφελούν μόνο τα κόμματα που θέλουν να τραβήξουν κόσμο από τα πανεπιστήμια, ώστε να έχουν σταθερούς ψηφοφόρους στο μέλλον. Κοιτάει το κάθε σχήμα να προβληθεί ως πρωτοπορία σε ένα πολιτικό υποκείμενο, το οποίο έχει απο-προσδιοριστεί στην "απο-αστικοποιημένη" και "απο-προλεταριοποιημένη" κοινωνία (Κοστάνζο Πρέβε) και έχει απομείνει στα μυαλά των περισσοτέρων ως μια αναπαράσταση(Γκυ Ντεμπόρ). Αλλά τί νόημα έχει και μόνο η συζήτηση για την "πρωτοπορία του κινήματος", καθώς ποιος θα "πρωτοπορήσει" για ποιούς σε ένα τέτοιο κοινωνικο-ιστορικό πλαίσιο όπως το σημερινό, στο οποίο πρέπει να γίνει ο ίδιος ο  επαναπροσδιορισμός των κοινωνικοπολιτικών υποκείμενων; Είναι και να αναρωτιέται κανείς αν ο ίδιος ο Λένιν θα ήταν περήφανος να έβλεπε τον ρηχό και επιπόλαιο τρόπο με τον οποίο ερμηνεύονται τα όσα έγραφε, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.


Το κυριότερο είναι ότι οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, στις οποίες αναλώνονται και οι οποίες γίνονται για να ανταγωνίζονται τα φοιτητικά σχήματα, ακόμα και σε συζητήσεις για υπαρκτά θέματα που έχουν να κάνουν με τα άμεσα προβλήματα των πανεπιστημίων, πατάνε σε ταυτοτισμούς. Πάνω στην ανάγκη τους να διαμορφώσουν μια πολιτική ταυτότητα, οι άνθρωποι στο σήμερα υιοθετούν έναν αυτοπροσδιορισμό στο πλαίσιο μιας ατομικής προτίμησης (με αυτό τον τρόπο το έθεσε και ο Χερμπερτ Μαρκούζε στο Μονοδιάστατο Άνθρωπο), προκειμένου να ικανοποιήσουν μια εγωϊστική αγωνία να επιβεβαιώσουν τον εαυτό τους ότι παίρνει την απόλυτα σωστή θέση στα πράγματα. Επομένως, οι διαφωνίες που γίνονται με σκοπό την επιβίωση των κομματικών φερέφωνων στις σχολές είναι προσχηματικές και γίνονται επωφελούμενες από την ανάγκη του κάθε ατόμου να βρει μια ψυχική ασφάλεια σε πεπερασμένα λεκτικά σχήματα και επιφανειακές επικλήσεις σε ιδεολογικές συνταγές, που πλέον δεν στηρίζονται καν στο πλαίσιο εποχής που κάποτε είχαν προταθεί και που με βάση αυτό είχαν ένα ενδιαφέρον στην εποχή τους. Τα αναμασημένα συνθήματα δεν μπορούν ούτε στο ελάχιστο να δώσουν παράδειγμα του τί βίωσαν οι επαναστάτες του 20ου αιώνα. 


Δεν έχει καν νόημα κιόλας να μπει κανείς στον κόπο να πει σε ποια κυβέρνηση κρατάει πλάτη η κάθε παράταξη, είναι χάσιμο χρόνου και χάνεται η ουσία της συζήτησης. Και μόνο που δημιουργούν έναν τύπο ανθρώπου που είτε κλείνεται σε επιφανειακούς ιδεολογικούς δογματισμούς (και μάλιστα άτοπους που είναι ακόμα πιο τραγικό), είτε μαθαίνει να κρέμεται από τα χείλη κομματικών πατρώνων, αρκετό είναι για να καταλάβουμε πόσο επωφελείται η υπάρχουσα μορφή πολιτικής κυριαρχίας και κοινωνικών σχέσεων που γεννάει τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Επιπλέον, ο μεταπρατισμός με τον οποίον υιοθετούνται ετοιματζίδικα χωρίς συνθέσεις τα όποια νοητικά σχήματα, αντικατοπτρίζουν και τον μεταπρατισμό που διαιωνίζεται στην πολιτική ζωή σύνολης της χώρας. Άραγε, κατάλαβε κανείς από τους κομματικούς ανθρώπους ποια είναι η μεγάλη εικόνα της κατάστασης της χώρας, δηλαδή μιας εξαρτημένης χώρας-χώρου, από την οποία εξαρτώνται από τη διοίκηση της χώρας μέχρι και την κατάσταση των πανεπιστημίων; Δεν γίνεται να κατανοηθεί πραγματικά το κάθε ξεχωριστό κομμάτι, χωρίς την εικόνα του ευρύτερου πλέγματος, ούτε να βρεθούν έτοιμες και εύκολες λύσεις χωρίς να κατανοηθούν πακέτα ολόκληρα από προβλήματα.


Η βαρεμάρα που μπορεί κάποιος να  αισθάνεται στην συνέλευση ενός φοιτητικού συλλόγου όσο γίνεται η συζήτηση, αντικατοπτρίζει την πολιτική συνείδηση του σήμερα. Βαρεμάρα απέναντι σε έναν βαρετό κόσμο(Μαρκ Φίσερ). Η αμφισβήτηση των φοιτητικών εκλογών ας είναι μια αρχή, όπως είναι σε κάθε υπέρβαση αρχή η αποδόμηση, όχι για έναν μηδενισμό και μια απαξίωση της κοινωνικής συνύπαρξης των φοιτητών, αλλά για την προσπάθεια τους να δημιουργήσουν και να συνθέσουν διαλεκτικά και ανεξάρτητα από πεπαλαιωμένες και ρηχές περιχαρακώσεις, μια διαφορετική κοινωνική συνείδηση. Θέλει προσπάθεια, αλλά μακροπρόθεσμα μια διαφορετική κοινωνική συνείδηση, είναι που μπορεί να δημιουργήσει και ένα εναλλακτικό πολιτικό όραμα. Και αν οι άνθρωποι προτάξουν από τα φοιτητικά τους χρόνια το αίτημα να υπάρξει ένα εναλλακτικό πολιτικό όραμα, υπάρχει ελπίδα να εμπνεύσουν και τα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας και της χώρας.

Σάββατο 3 Μαΐου 2025

Για τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας

 Τόσο τη Δευτέρα στον ΙΑΝΟ, όσο και την Τετάρτη στη Νομική Αθηνών, οι παρεμβάσεις που έγιναν ενάντια στους ομιλητές και των δύο εκδηλώσεων, από διαφορετικού τύπου ομάδες στην καθεμία από τις δύο περιπτώσεις, δημιούργησαν αντιπαραθέσεις στο δημόσιο διάλογο για το αν ήταν μορφή λογοκρισίας όσα συνέβησαν και αν οι ομιλητές, στη μία περίπτωση ο Γιώργος Καραμπελιάς και οι καλεσμένοι του, στην δεύτερη οι καθηγητές Ιωάννης Μάζης, Κωνσταντίνος Γρίβας και Γιώργος Φίλης άξιζαν να υποστούν τέτοιου είδους έντονες αντιδράσεις.


Ο Γιώργος Καραμπελιάς έχει μια ιδιαίτερη θέση στο μυαλό των μελών της μικρής ομάδας μας, η οποία είναι και διφορούμενη. Σε μεγάλο βαθμό, το πνευματικό έργο που έχει αφήσει έως και στο πρόσφατο παρελθόν, αποτέλεσε βάση και εργοτάξιο ιδεών για όσα πρεσβεύουμε και εκφράζουμε γενικότερα στο ιστολόγιό μας ως Διανομείς Κινδύνου. Όταν ξεκινήσαμε να διαμορφώνουμε πολιτική αντίληψη αποτέλεσε για εμάς έναν μεγάλο δάσκαλο, που ένωνε την ιστορική  συνέχεια του ελληνικού έθνους με τους κοινωνικούς αγώνες. Στην περίοδο μάλιστα του Μακεδονικού και των αγώνων ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών, ήμασταν πλήρως ευθυγραμμισμένοι με την προσέγγιση του δημοκρατικού πατριωτισμού τον οποίο έφερε το Άρδην ως πολιτική κατεύθυνση, και όσοι από εμάς ψήφιζαν Αθήνα στήριξαν την δημοτική παράταξη Αθήνα για τη Ελλάδα του Καραμπελιά. Ωστόσο, οι θέσεις του για την πανδημία COVID-19 ήταν το σημείο τομής στο να πάρει μια διαφορετική κατεύθυνση την οποία διατηρεί μέχρι και σήμερα. Τόσο στην πανδημία, όσο και στον πόλεμο στην Ουκρανία, στη σφαγή στη Γάζα και στα Τέμπη, το Άρδην έχει πάρει και συνεχίζει να εκφράζει θέσεις αντίθετες με αυτές που εκφράζει η ομάδα μας.


Επομένως, όσα γραφτούν εδώ γράφονται από ανθρώπους που δεν ασπάζονται τις τωρινές του θέσεις σε οποιοδήποτε από όλα αυτά τα ζητήματα. Δεν μας εκφράζει καθόλου μια εκδήλωση που να έχει κεντρικό της θέμα την  κατά τη γνώμη τους "τυμβωρυχία" που έγινε στα Τέμπη. Από την άλλη, όσο κι αν μας βρίσκουν αντίθετους στις πεποιθήσεις μας αυτά, δεν θα ξεπέσουμε στην παραδοσιακή κνίτικη τακτική της ασφαλιτολογίας και της πρακτορολογίας, ούτε θα ισχυριστούμε ότι οι ομιλητές της εκδήλωσης στον ΙΑΝΟ τσέπωσαν φράγκα από την κυβένηση ή από την ΚΥΠ. Ως Διανομείς Κινδύνου είμαστε μια αντι-γκλομπαλιστική και αντι-καπιταλιστική μικρή ομάδα σκέψης, που βάζει πολύ ψηλά την ισηγορία και τον ανοιχτό διάλογο ως τακτική και μέσο, ακόμα και όταν ασχολείται με τους μεγαλύτερούς της ιδεολογικούς αντιπάλους. Δεν προχωρούμε σε εύκολους χαρακτηρισμούς και κατηγορίες για τον οποιονδήποτε, ακόμα κι αν κατά την αντίληψή μας έλεγε τα χειρότερα πράγματα που θα μπορούσε να πει κανείς. Από εκεί και πέρα, οι θέσεις μας γι' αυτή την εκδήλωση υπάρχουν και θεωρούμε προβληματικές τόσο τη θεματική όσο και τις εισηγήσεις.


Ως εκ τούτου, είμαστε αντίθετοι και με την παρέμβαση του ΝΑΡ. Και για να το πάμε ακόμα πιο μακριά, δεν είμαστε μόνο κατ΄αρχήν ενάντια σε αυτό επειδή γενικότερα το θεωρούμε πράξη λογοκρισίας που εμποδίζει τον πολιτισμένο διάλογο, αλλά και κατά περίπτωση των συγκεκριμένων που παρενέβησαν. Τα μέλη της συγκεκριμένης πολιτικής οργάνωσης, στις τοποθετήσεις που έγραψαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απέδειξαν ότι οι θέσεις του Καραμπελιά για τα Τέμπη ήταν απλώς αφορμή τους για να κάνουν σαματά και στην πραγματικότητα του τα είχαν μαζεμένα λόγω των θέσεών του για τα εθνικά τις οποίες θεωρούν "ακροδεξιές". Επομένως, και κατά περίπτωση δεν μπορούμε να επικροτήσουμε μια οργάνωση, που έπραξε όσα έπραξε με βάση μια αντίληψη λόγω της οποίας θα μπορούσαν αύριο να έκαναν και σε εμάς επιθέσεις, που εμείς δεν είμαστε καθόλου φιλοκυβερνητικοί και ιδίως στο θέμα των Τεμπών, την κρατική καταστολή (το λεγόμενο "επιτελικό κράτος" πανάθεμά το) και στην εξωτερική πολιτική (ο χειρότερος ραγιαδισμός που έχουμε δει ποτέ απέναντι σε Τουρκία και ΝΑΤΟ) έχουμε την χειρότερη άποψη για την συγκεκριμένη κυβέρνηση. Είμαστε όμως αυτό το οποίο θεωρούν "ακροδεξιά" με βάση τους ιδεοληπτικούς δογματισμούς τους οι αυτοαποκαλούμενοι "αριστεροί" και φορείς της Αιώνιας Αλήθειας και "της ιστορίας χοντροί κινητές" που έλεγε ο Βολφ Μπίρμαν.


Όσον αφορά τους καθηγητές Μάζη και Γρίβα, η αλήθεια να λέγεται, μας την δημιουργεί μια απορία το γεγονός ότι πήγαν και μίλησαν σε εκδήλωση της ΔΑΠ στη Νομική Αθηνών. Ιδίως από τη στιγμή που οι θέσεις τους γενικά είναι αντίθετες προς το κυβερνών κόμμα και σε μεγάλο βαθμό κοντινές και με τις δικές μας, και όσο για την ίδια τη ΔΑΠ, κατά τη γνώμη μας είναι ο απόλυτος εμετός στην κοινωνία των Ελλήνων φοιτητών. Ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για να πούμε ότι τα "ήθελε ο κ***ς τους" για αυτό υπέστησαν και εννοείται πως είναι ελεύθεροι να πηγαίνουν να μιλήσουν όπου θέλουν, και δεν θα τους βάλουμε εμείς πρόγραμμα πού θα πάνε και πού δεν θα πάνε. Επίσης, πρέπει να είναι μεγάλο κάθαρμα σαν άνθρωπος ο οποιοσδήποτε, για να χτυπάει με πυροσβεστήρα σε σημείο να καταφέρει να τραυματίσει στο κεφάλι έναν απλό διδακτορικό φοιτητή που πήγε να τους υπερασπιστεί. Είναι μια εξευτελιστική και κτηνώδης πράξη η συγκεκριμένη, που δεν χτυπάει ισχυρούς και δεν οδηγεί σε κάποια ανατροπή προς όφελός μας ως κοινωνία.


Προς τιμήν του επίσης του Μάζη που διαχώρισε τον εαυτό του από οποιοδήποτε διχαστικό λόγο, όταν του έπαιρναν συνέντευξη για το περιστατικό τα φιλοκυβερνητικά παπαγαλάκια του ΣΚΑΪ και ξεκαθάρισε ότι δεν θεωρεί "αριστερούς" τους όσους επιτέθηκαν στη Νομική. Παρ΄όλο που δεν οδηγούν σε κάποιο οριστικό συμπέρασμα, μας λένε πολλά οι τοποθετήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από ακροδεξιούς φασίστες με ουκρανικές σημαίες και συστημικά πιόνια που αποκάλεσαν το Γρίβα και τους λοιπούς ως "κομμούνια", "μπολσεβίκους", "ρωσάκια" και "πουτινάκια", για το ποιους ενοχλούν οι τοποθετήσεις των καθηγητών αυτών.


Εν κατακλείδι, τα όσα έγιναν τις τελευταίες μέρες είναι γεγονότα τα οποία αποπροσανατολίζουν την κοινωνία, καθώς στοχοποιούνται μεμονωμένα πρόσωπα που η μόνη τους δράση είναι το να εκφράζουν (καλές ή κακές) γνώμες και οι παρεμβάσεις εναντίον τους, φοβίζουν αρκετό κόσμο και αποτρέπουν ανθρώπους από το να εκφράσουν απόψεις για να γλυτώσουν αντιδράσεις. Ο κερδισμένος σε αυτό παραμένουν οι ισχυροί, καθώς πάνω σε αυτό το φόβο έρχεται και πατάει η κυβέρνηση για να διαιωνίσει την εξουσία της. Επομένως, η στάση μας πρέπει να είναι να μην αφήσουμε τον κάθε χρήσιμο ηλίθιο, ακόμα και αν μας το παίζει αντικυβερνητικός και αντικαθεστωτικός, να μας αποπροσανατολίσει, αλλά να επικεντρωθούμε ακριβώς εκεί που πρέπει, δηλαδή στο πολιτικό σύστημα συνολικά και ιδίως στην ντροπιαστική κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, και παράλληλα με αυτό οφείλουμε από το μετερίζι του ο καθένας να προασπίσουμε τον ανοιχτό διάλογο, ούτως ώστε να διεκδικούμε άξια το δίκιο μας και όχι με άνανδρες μεθόδους.

Διονύσης Σαββόπουλος (1944-2025)

 Τί να πρωτοπεί κανείς για τον Διονύση Σαββόπουλο. Έναν δημιουργό που εξέφρασε σαν ζωντανή ιστορία όλη τη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Ήταν ο συν...